Συνέντευξη του υφυπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων κ. Νότη Μηταράκη στο περιοδικό Crash.
Με ποιο τρόπο η κυβέρνηση Μητσοτάκη θα καταφέρει να καταπολεμήσει αποτελεσματικά την ανεργία; Πως θα στηρίξετε τη μεσαία τάξη;
Με το ποσοστό ανεργίας στη χώρα μας να βρίσκεται στο επίπεδο του 19,3% για το 2018- το υψηλότερο ποσοστό στην Ευρώπη- καθίσταται προφανές πως δεν μπορεί να χαθεί άλλος πολύτιμος χρόνος. Οι νέοι σήμερα νιώθουν εγκλωβισμένοι σε μια χώρα μειωμένων ευκαιριών. Αν ρωτούσαμε τον κάθε πτυχιούχο στην Ελλάδα τι είναι αυτό που θα ήθελε να αλλάξει στην αγορά εργασίας, θα αντιλαμβανόμασταν πως το ζήτημα δεν είναι η εύρεση απασχόλησης άνευ όρων, με την έννοια της οικονομικής επιβίωσης. Η εξάπλωση της μερικής απασχόλησης, της υποαπασχόλησης σε θέσεις χαμηλής εξειδίκευσης σε σχέση με την εκπαιδευτική κατάρτιση των νέων καθώς και η ακούσια μερική απασχόληση (brain waste) υπονομεύουν εξίσου την αγορά εργασίας.
Βάσει της «Έκθεσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Εκπαίδευση και την Κατάρτιση στην Ελλάδα για το 2018», το ποσοστό ολοκλήρωσης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης έχει αυξηθεί περαιτέρω και βρίσκεται αρκετά υψηλότερα σε σχέση με τον μέσο όρο της ΕΕ. Παρά τις βελτιώσεις, τα άτομα που αποφοίτησαν πρόσφατα από την τριτοβάθμια εκπαίδευση εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν τη χαμηλότερη απασχολησιμότητα στην ΕΕ, μαζί με την υψηλότερη υπερειδίκευση στις θέσεις απασχόλησής τους.
Στο πλαίσιο αυτό, η μεγάλη πρόκληση για εμάς αυτή τη στιγμή, είναι η συνολική αναβάθμιση της αγοράς εργασίας, με πλήθος τολμηρών μεταρρυθμίσεων και διαρθρωτικών αλλαγών, οι οποίες συνδυαστικά με τη σταδιακή οικοδόμηση μιας ισχυρής ελληνικής οικονομίας, θα την τονώσουν, εξασφαλίζοντας οφέλη τόσο για τους εργοδότες όσο και για τους εργαζομένους.
Προς την κατεύθυνση αυτή, έχουμε εξαγγείλει μια σειρά γενναίων και αποτελεσματικών μέτρων. Με νομοθετική πρωτοβουλία θα προβούμε στη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών για τους εργαζομένους και τους εργοδότες κατά πέντε ποσοστιαίες μονάδες για τις θέσεις πλήρους απασχόλησης, μειώνοντας έτσι το μη μισθολογικό κόστος για τους εργοδότες και αυξάνοντας το διαθέσιμο εισόδημα για τους εργαζομένους, ενώ την ίδια στιγμή κινητροδοτούμε υπέρ της πλήρους απασχόλησης.
Υπογράψαμε την εγκύκλιο για την κατάργηση του «βάσιμου λόγου απόλυσης», με το επαίσχυντο ηλεκτρονικό φακέλωμα των εργαζομένων που αποτελούσε αντικίνητρο για νέες προσλήψεις, ενώ υπονόμευε και την μετέπειτα επαγγελματική πορεία του κάθε εργαζομένου.
Εκσυγχρονίζουμε το θεσμικό πλαίσιο, εξορθολογίζουμε το φορολογικό σύστημα και διασφαλίζουμε τη δημοσιονομική σταθερότητα της χώρας, προκειμένου να προσελκύσουμε νέες επενδύσεις, δημιουργώντας θέσεις απασχόλησης και δίνοντας ανάσα στην ελληνική οικονομία.
Αξιοποιούμε προγράμματα κατάρτισης νέων από φορείς όπως ο ΟΑΕΔ, προκειμένου να θωρακίσουμε τους σημερινούς ανέργους με τα κατάλληλα εφόδια που ζητάει η αγορά προκειμένου να απορροφηθούν αργότερα στις αντίστοιχες θέσεις εργασίας.
Ωστόσο, προϋπόθεση για την επιτυχία της όλης προσπάθειας, παραμένει ο σεβασμός και η τήρηση του εργατικού δικαίου από την επιχειρηματική κοινότητα, απέναντι στους εργαζομένους. Όπως τόνισε και ο πρωθυπουργός στη ΔΕΘ, «οι καλοί λογαριασμοί, κάνουν τους καλούς φίλους», εννοώντας πως από τη στιγμή που η πολιτεία στέκεται δίπλα στον επιχειρηματία, θα πρέπει εν συνεχεία ο κάθε επιχειρηματίας να σέβεται τον κάθε εργαζόμενο.
Όσον αφορά στην στήριξη της μεσαίας τάξης, βασικός στόχος της κυβέρνησης είναι να επιστρέψουμε στη μεσαία τάξη, αυτά που καθ’ υπερβολή της πήρε η προηγούμενη κυβέρνηση.
Μειώσαμε ήδη τον ΕΝΦΙΑ που για πολλές ελληνικές οικογένειες ήταν ένα δυσβάσταχτο φορτίο. Διατηρούμε το αφορολόγητο, ενώ παράλληλα μειώνουμε τον συντελεστή για εισοδήματα μέχρι 10.000 ευρώ στο 9%, από 22% που είναι σήμερα. Ορθώνουμε το ανάστημα μας απέναντι στο δημογραφικό κίνδυνο που επιδεινώνεται εξαιτίας της δημοσιονομικής κρίσης και στηρίζουμε την ελληνική οικογένεια δίνοντας μέσα στο 2020 επίδομα 2.000 ευρώ για κάθε νέο παιδί που γεννιέται. Επιπλέον, για τρία χρόνια αναστέλλεται ο Φ.Π.Α. στις νέες οικοδομές και παρέχεται έκπτωση 40% στις δαπάνες για ανακαίνιση ή ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων, ενώ αναστέλλεται και ο φόρος υπεραξίας των ακινήτων. Επίσης, μεσοπρόθεσμα, καταργούμε το τέλος επιτηδεύματος και την εισφορά αλληλεγγύης…
Μπορεί να τονωθεί η αγορά εργασίας και να μπει τέλος στη γενιά των 500 ευρώ;
Η μεταστροφή της ελληνικής οικονομίας είναι πλέον γεγονός και η χώρα έχει γυρίσει σελίδα. Όπως ήδη αναφέρθηκε πάγιος και βασικός στόχος της κυβέρνησης είναι η δημιουργία ποιοτικών θέσεων εργασίας πλήρους απασχόλησης, με ικανοποιητικές απολαβές για τους εργαζομένους. Φυσικά τίποτε δεν επιτυγχάνεται εν μια νυκτί. Η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών είναι ένα πρώτο μέτρο προς την κατεύθυνση αυτή. Από εκεί και πέρα, όπως έχει εξαγγείλει και ο πρωθυπουργός σχετικά με τον κατώτατο μισθό, αυτός θα πρέπει να αυξάνεται με ρυθμό διπλάσιο της αύξησης του ΑΕΠ, επισημαίνοντας ότι ο κατώτατος σήμερα είναι στα 650 ευρώ και με ανάπτυξη 4% θα πάει στα 700 ευρώ.
Το βασικό σύνθημα φέτος στη ΔΕΘ ήταν «Ανάπτυξη για Όλους» και ακριβώς εκεί στοχεύουμε. Δεν έχουμε πολίτες δύο ταχυτήτων αλλά προχωράμε ενωμένοι και στηρίζουμε όσους μέχρι τώρα υπέστησαν τις καταστροφικές συνέπειες από την οικονομική εξαθλίωση στην οποία οδήγησαν οι απερίσκεπτες πολικές της παρελθούσας κυβέρνησης.
Μπορεί να ανακοπεί το brain drain των τελευταίων χρόνων; Έχετε κάποιο στρατηγικό σχέδιο;
Το φαινόμενο της επιστημονικής μετανάστευσης (brain drain) φέρει συγκεκριμένα θεμελιώδη χαρακτηριστικά τα οποία αναγνωρίζονται τόσο σε οικονομικό όσο και σε θεσμικό επίπεδο. Η χρόνια ανεργία, η υποαπασχόληση, οι χαμηλές οικονομικές απολαβές αλλά και η πολιτικοοικονομική αστάθεια, η έλλειψη αξιοκρατίας και το δυσλειτουργικό εκπαιδευτικό σύστημα, θα λέγαμε πως συνοπτικά αποτελούν τα σημαντικότερα αίτια του φαινομένου.
Με στόχο την ανατροπή αυτής της κατάστασης, κινούμαστε με πολύ συγκεκριμένο και στρατηγικό σχέδιο τριών αξόνων:
Πρώτον, δημιουργούμε καλές θέσεις εργασίας στις οποίες θα μπορούν να αξιοποιηθούν τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού που κατά βάση επιλέγει το εξωτερικό αναζητώντας ένα καλύτερο μέλλον. Η δημιουργία θέσεων υψηλής εξειδίκευσης, η καλά αμειβόμενη εργασία και κυρίως η επαγγελματική προοπτική, είναι χαρακτηριστικά που θα πρέπει να υπάρχουν στο εργασιακό μέλλον που χτίζουμε για τη χώρα μας.
Δεύτερον, στοχεύουμε στον εξορθολογισμό του φορολογικού συστήματος, με τη μείωση των εισφορών και την στήριξη τόσο των εργαζομένων όσο και της επιχειρηματικής τάξης.
Το τρίτο μέτρο αφορά στην αλλαγή του επενδυτικού προφίλ της χώρας. Η Ελλάδα από τη στιγμή που θα καταστεί ένας αξιόπιστος επενδυτικός προορισμός, θα χτίσει σιγά σιγά ένα δίκτυο από νέους ισχυρούς παίκτες στην αγορά εργασίας που θα μπορούν να απορροφήσουν σημαντικό ανθρώπινο κεφάλαιο. Έτσι σταδιακά θα καταφέρουμε να στρέψουμε και το οικονομικό υπόδειγμα της ελληνικής οικονομίας σε τομείς υψηλής τεχνολογίας, δηλαδή έντασης κεφαλαίου και γνώσης και κατ’ επέκταση υψηλής προστιθέμενης αξίας.
Η μεγάλη πρόκληση για το μέλλον θα είναι να φέρουμε τον απόδημο Ελληνισμό πίσω στην πατρίδα του. Αυτούς τους ανθρώπους που αναγκάστηκαν να αποχωριστούν την οικογένεια τους, προκειμένου να αναζητήσουν ένα καλύτερο μέλλον. Είμαστε εδώ για να τους πείσουμε πως αξίζει να δώσουν μια δεύτερη ευκαιρία να επιστρέψουν στην πατρίδα τους, συνεισφέροντας με τις γνώσεις και την κατάρτισή τους στην οικοδόμηση του αύριο.
Πώς μπορεί πρακτικά να γίνει ελκυστική για επενδύσεις η Ελλάδα, όταν η φορολογία είναι υψηλή και το τέρας της γραφειοκρατίας γιγαντώνεται;
Η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να βάλει την Ελλάδα ξανά στον παγκόσμιο επενδυτικό χάρτη. Το κλίμα αλλάζει και αυτό φάνηκε κατά τη διάρκεια των συναντήσεων του Πρωθυπουργού στις ΗΠΑ. Ο φιλο-επενδυτικός προσανατολισμός της κυβέρνησης γίνεται αντιληπτός, καθώς ήδη ξεμπλοκάρουν μεγάλες επενδύσεις, που λόγω των ιδεοληψιών και των εμμονών του ΣΥΡΙΖΑ είχαν «βαλτώσει», όπως το Ελληνικό. Έχουμε συγκεκριμένο μεταρρυθμιστικό σχέδιο με στόχο την προσέλκυση επενδύσεων, που περιλαμβάνει μείωση φόρων, σταθερό φορολογικό πλαίσιο και αλλαγές που θα χτυπήσουν γραφειοκρατία στη ρίζα της.
Με το αναπτυξιακό νομοσχέδιο που φέρνουμε, καθιερώνονται πιο ευνοϊκοί όροι για την προσέλκυση στρατηγικών επενδύσεων, εισάγεται μια πιο ευέλικτη διαδικασία πιστοποίησης της ολοκλήρωσης και έναρξης παραγωγικής λειτουργίας των επενδύσεων, απλοποιούνται οι περιβαλλοντικές αδειοδοτήσεις κατά τα ευρωπαϊκά πρότυπα, διευκολύνεται η εγκατάσταση επιχειρηματικών πάρκων, ιδρύεται Εθνικό Μητρώο Υποδομών και δημιουργείται Ενιαίος Ψηφιακός Χάρτης, προκειμένου να υπάρχει δωρεάν πρόσβαση από το κοινό στα γεωχωρικά δεδομένα.
Για τις εργασιακές διατάξεις που περιλαμβάνονται στον αναπτυξιακό νόμο η κυβέρνηση έχει δεχθεί δριμύτατη κριτική. Οι επικριτές σας λένε ότι θα χαθεί 1 δισ. ευρώ από τους μισθωτούς και τα Ταμεία. Πως το αντιπαρέρχεστε; Ανησυχείτε για απεργιακές κινητοποιήσεις διαρκείας;
Με τις διατάξεις για τα εργασιακά που περιλαμβάνονται στο αναπτυξιακό νομοσχέδιο ενδυναμώνονται οι ελεύθερες συλλογικές διαπραγματεύσεις, τις οποίες υπερασπίζεται η ΝΔ. Παρά την κινδυνολογία του ΣΥΡΙΖΑ, οι συγκεκριμένες διατάξεις δεν θα επιφέρουν μειώσεις σε μισθούς, γιατί το δικαίωμα εξαίρεσης από τις κλαδικές συμβάσεις αφορά μόνο σε πολύ λίγες, ειδικές περιπτώσεις. Εξαιρέσεις θα υπάρχουν μόνο για επιχειρήσεις υπό διάσωση ή και αναδιάρθρωση, εταιρείες που βρίσκονται πιστοποιημένα στο χείλος της χρεοκοπίας και κινδυνεύει η επιβίωσή τους και η ύπαρξη θέσεων εργασίας.
Δεν μιλάμε για κάτι γενικευμένο, όπως θέλει να το παρουσιάζει ο ΣΥΡΙΖΑ για να παραπλανήσει τους πολίτες ότι δήθεν έρχονται μειώσεις μισθών. Υπάρχουν συγκεκριμένες δικλείδες ασφαλείας για να μην χρησιμοποιείται καταχρηστικά η «ρήτρα εξαίρεσης». Και αυτό δεν επιδέχεται παρερμηνείας.
Τι παραλάβατε από την προηγούμενη πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Εργασίας; Υπήρχαν κενά και εκκρεμότητες;
Η προηγούμενη ηγεσία του υπουργείου Εργασίας επέδειξε προκλητική αδιαφορία και ερασιτεχνισμό στη διαχείριση κρίσιμων θεμάτων. Κάνουμε αγώνα δρόμου προκειμένου να εκδώσουμε κάθε εγκύκλιο που εκκρεμεί και να απαντήσουμε σε δεκάδες ερωτήματα του ΕΦΚΑ που βρίσκονται σε καταχωνιασμένους φακέλους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το γεγονός ότι δεν είχε υπογραφεί ούτε η εγκύκλιος για να εκδοθούν οι συντάξεις χηρείας για συζύγους και παιδιά θυμάτων φυσικών καταστροφών, παρότι αφορά και σε συγγενείς νεκρών από το Μάτι.
Κατά τα άλλα, παραλάβαμε τον ΕΦΚΑ αλλά και το ΕΤΕΑΕΠ σε τραγική κατάσταση: υποστελέχωση βασικών τμημάτων, δραματικές ελλείψεις σε υλικοτεχνικές υποδομές. Σε όλες τις επισκέψεις που πραγματοποιήσαμε απροειδοποίητα σε υποκαταστήματα, η εικόνα ήταν η ίδια. Αγανακτισμένοι πολίτες στην ουρά και εξαντλημένοι -από τον πρωτοφανή όγκο των αιτημάτων που έχουν να χειριστούν- υπάλληλοι.
Το μεγαλύτερο ίσως «αγκάθι» είναι η εναρμόνιση των πληροφοριακών συστημάτων των Ταμείων που ενσωματώθηκαν στον ΕΦΚΑ, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται προβλήματα στο μητρώο ασφαλισμένων και στην έκδοση συντάξεων. Η ενοποίηση στον ΕΦΚΑ έγινε μόνο στα χαρτιά και στις ταμπέλες, συνεπώς δεν είναι περίεργο που υπάρχουν 22 ανεξάρτητα πληροφοριακά συστήματα που δεν επικοινωνούν μεταξύ τους.
Συντάξεις χηρείας: Πότε θα δοθούν οι αυξήσεις και τα αναδρομικά;
Ο νόμος Κατρούγκαλου ήταν ανάλγητος απέναντι στις χήρες, γι’ αυτό και από τις πρώτες ενέργειές μας στο υπουργείο Εργασίας, ήταν η υπογραφή της εγκυκλίου για την εφαρμογή της αύξησης στις συντάξεις χηρείας, όπως είχε δεσμευθεί προεκλογικά ο Πρωθυπουργός.
Επίσης, από την προηγούμενη κυβέρνηση δεν είχε προβλεφθεί στον προϋπολογισμό του ΕΦΚΑ κονδύλι για τις πληρωμές και χρειαζόταν τροποποίηση. Δουλέψαμε ταχύτατα γιατί η προσαρμογή του λογισμικού ήταν πολύπλοκη διαδικασία, και καταφέραμε να καταβληθούν τέλη Σεπτεμβρίου οι αυξημένες συντάξεις χηρείας για περίπου 66.000 δικαιούχους.
Τα αναδρομικά ήδη έχουν υπολογιστεί και θα καταβληθούν στο τέλος του Οκτωβρίου με τις συντάξεις Νοεμβρίου.
Περίπου 470.000 είναι οι εκκρεμείς συντάξεις. Πως έφτασε η κατάσταση σε αυτό το σημείο; Θα βάλετε τέλος σε αυτό το φαινόμενο;
Η δρομολόγηση της άμεσης έκδοσης των εκκρεμών συντάξεων είναι πρώτη προτεραιότητά μας και για αυτό τον σκοπό ενισχύουμε με επιπλέον προσωπικό υπηρεσίες πρώτης γραμμής του ΕΦΚΑ. Ήδη, 86 υπάλληλοι έχουν μετακινηθεί σε τμήματα που είναι αρμόδια για την απονομή συντάξεων, ενώ με διάταξη βάζουμε τέλος στην κινητικότητα των υπαλλήλων του ΕΦΚΑ για να μην μπορεί να αποδυναμωθεί ο φορέας.
Επίσης, υπάρχουν πολλές συντάξεις που εκκρεμούν διότι ο ΕΦΚΑ από τότε που δημιουργήθηκε και ψηφίστηκε ο νόμος Κατρούγκαλου δεν έχει προχωρήσει στην έκδοση ερμηνευτικών εγκυκλίων. Από τη μέρα που αναλάβαμε καθήκοντα στο υπουργείο Εργασίας, εργαζόμαστε συστηματικά σε αυτό το θέμα, προχωρά η υπογραφή τους και σε λίγους μήνες θα είναι εμφανής η επιτάχυνση του ρυθμού απονομής των συντάξεων.
Οριστική λύση όμως στο πρόβλημα θα δώσει η τεχνολογία. Μέσω του προγράμματος «ΑΤΛΑΣ» το οποίο δουλεύουμε, προχωράμε στην ψηφιοποίηση των συντάξεων, απλοποιώντας τον τρόπο και εκμηδενίζοντας το χρόνο απονομής τους. Συγκεκριμένα, έως τον Ιούνιο του 2020 θα εκδίδεται ψηφιακά σχεδόν αυθημερόν, το 1/3 των νέων συντάξεων και έως τον Ιούνιο του 2021 το 90% των συντάξεων. Θα απομείνει ένα 10% το οποίο δύσκολα θα αφορά περιπτώσεις που απαιτούν ιδιαίτερο χειρισμό από τους φορείς.
Να σημειώσω εδώ ότι στο τέλος του 2014, είχαμε ήδη ενεργοποιήσει το ηλεκτρονικό πρόγραμμα ΑΤΛΑΣ, όμως η προηγούμενη ηγεσία του υπουργείου Εργασίας δεν αξιοποίησε το σημαντικό μας έργο.
Υπάρχει κάποιος σχεδιασμός σχετικά με την καταβολή των αναδρομικών των συντάξεων και τις αποφάσεις του Συμβουλίου Επικρατείας;
Σε μια ευνομούμενη δημοκρατία οι αποφάσεις της δικαστικής εξουσίας γίνονται σεβαστές από την εκάστοτε κυβέρνηση. Συνεπώς αναμένουμε τις αποφάσεις του ΣτΕ προκειμένου να οριστικοποιηθεί το συνολικό ποσό των αναδρομικών που πρέπει να καταβληθούν. Είναι δεδομένο όμως ότι θα εφαρμόσουμε κάθε απόφαση.
Στην περίπτωση καταβολής τους, εξετάζονται διάφορα σενάρια, ωστόσο όλα θα εξαρτηθούν από το συνολικό κόστος. Ωστόσο, μέχρι να ολοκληρωθεί η διαδικασία δεν μπορούμε να μιλήσουμε πιο συγκεκριμένα, γιατί δεν έχουμε συνολική εικόνα με τα ακριβή ποσά. Σε κάθε περίπτωση η όποια αποπληρωμή των αναδρομικών θα γίνει σε εύλογο χρονικό διάστημα, με τρόπο όμως που δεν θα επηρεάσει την ομαλή λειτουργία των ασφαλιστικών ταμείων και την καταβολή των συντάξεων.
Οι συνταξιούχοι τα τελευταία χρόνια έχουν υποστεί μεγάλες μειώσεις στις συντάξεις τους με αποτέλεσμα σε πολλές περιπτώσεις η ζωή τους να έχει γίνει αβίωτη.
Πως θα τους στηρίξετε; Μπορείτε να δεσμευτείτε ότι δεν θα γίνουν άλλες περικοπές;
Καταρχάς, θα διατηρηθεί το έκτακτο επίδομα των συνταξιούχων και θα καταβληθεί εκ νέου το 2020. Επίσης, όπως έχει πει ο Πρωθυπουργός, καταβάλλουμε προσπάθεια ώστε σύντομα η προστασία αυτής της κατηγορίας συμπολιτών μας να μπορέσει να πάρει μια πιο θεσμική, μια πιο μόνιμη μορφή. Το ζήτημα σε κάθε περίπτωση είναι να υποστηριχθούν όσο το δυνατόν περισσότεροι συνταξιούχοι, στο πλαίσιο των οικονομικών δυνατοτήτων της χώρας.
Περικοπές στις συντάξεις δεν θα υπάρξουν. Είναι απολύτως ασφαλείς στα σημερινά επίπεδα και μάλιστα η ροπή θα είναι θετική τα επόμενα χρόνια. Οι τεράστιες μειώσεις έγιναν με τον νόμο Κατρούγκαλου και ήδη το διαπιστώνουν οι συνταξιούχοι στα εκκαθαριστικά. Η προηγούμενη κυβέρνηση τα έκρυβε παρανόμως γιατί σε αυτά αναφέρονται οι μειώσεις του επανυπολογισμού και οι προσωπικές διαφορές. Στα εκκαθαριστικά είναι γραμμένος ο λογαριασμός της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ. Είναι μόνο για ενημερωτικούς λόγους, για να δουν οι συνταξιούχοι τι θα σήμαινε για την τσέπη τους ο νόμος Κατρούγκαλου. Και ξεκαθαρίζω, η προσωπική διαφορά δεν κινδυνεύει να κοπεί με κυβέρνηση Νέας Δημοκρατίας.
Δεδομένου ότι το ασφαλιστικό αποτελεί ωρολογιακή βόμβα, πως θα καταφέρετε να το καταστήσετε βιώσιμο; (Το ελεγκτικό συνέδριο έκρινε αντισυνταγματικό τον νόμο Κατρούγκαλου και την ενοποίηση του ΕΦΚΑ)
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο νόμος 4387/2016 είναι εξοντωτικός, άδικος και υπάρχουν δομικές αλλαγές που πρέπει να γίνουν, εντός του διαθέσιμου δημοσιονομικού χώρου. Ωστόσο, αναμένουμε τις αποφάσεις της Ολομέλειας του Συνεδρίου και όχι μεμονωμένων τμημάτων, προκειμένου να τοποθετηθούμε συνολικά και να δρομολογήσουμε τις αλλαγές αυτές, για να μην μείνει τίποτα υπό αμφισβήτηση.
Το ασφαλιστικό σύστημα δεν θα έχει πρόβλημα βιωσιμότητας τα επόμενα χρόνια, καθώς η ελληνική οικονομία επιστρέφει σε πιο θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης και υπάρχει θετική τάση στην απασχόληση. Ωστόσο, μακροπρόθεσμα, το ισχύον σύστημα δεν είναι σε καμία περίπτωση βιώσιμο και πρέπει να αλλάξει. Είναι κατά κοινή ομολογία παρωχημένο, καθώς σχεδιάστηκε τη δεκαετία του 1930, όταν οι συνθήκες ήταν τελείως διαφορετικές. Έχει απολύτως διανεμητικό χαρακτήρα, και λόγω της σχεδόν αποκλειστικής εξάρτησής του από τις κρατικές παροχές παρουσιάζει εγγενείς αδυναμίες, καθώς είναι ευάλωτο τόσο σε δημογραφικές μεταβολές όσο και σε δημοσιονομικές πιέσεις.
Το μοντέλο που προτείνουμε είναι ένα δίκαιο και βιώσιμο σύστημα τριών πυλώνων, το οποίο θα συνδυάζει διανεμητικά και κεφαλοποιητικά στοιχεία και θα λειτουργεί στη βάση της διασποράς κινδύνου. Ο πρώτος πυλώνας θα είναι κρατικός και υποχρεωτικός και θα αναφέρεται στην κύρια σύνταξη που παραμένει διανεμητική και αναδιανεμητική, χρηματοδοτούμενη από τον κρατικό προϋπολογισμό, μέσα από τη φορολογία και από την ανταποδοτική σύνταξη, το ύψος της οποίας θα πρέπει να συνδέεται πιο αναλογικά από ό,τι προβλέπεται σήμερα. Ο δεύτερος πυλώνας, θα είναι επίσης υποχρεωτικός, αλλά με βάση το κεφαλαιοποιητικό σύστημα. Στο νέο επικουρικό, που στόχος είναι να εφαρμοστεί για τους νεοεισερχόμενους στην αγορά εργασίας από 1/1/2021, ο ασφαλισμένος θα μπορεί να επιλέξει μεταξύ κρατικού φορέα, επαγγελματικού ταμείου ή ιδιωτικών παρόχων που θα ελέγχονται αυστηρά από την Τράπεζα της Ελλάδος και την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς.
Οι εισφορές που θα καταβάλλονται από εργαζόμενους και εργοδότες θα κεφαλαιοποιούνται και θα διατηρούνται σε ατομικούς και προστατευμένους λογαριασμούς, όπως συμβαίνει σε όλες τις σύγχρονες χώρες. Ο ασφαλισμένος θα μπορεί να επιλέξει με ποιον τρόπο θα επενδυθούν οι εισφορές που βρίσκονται στον ατομικό «κουμπαρά» του, και ανάλογα με την επένδυση – αν είναι χαμηλού, μεσαίου ή υψηλού ρίσκου - θα έχει τις αντίστοιχες αποδόσεις, όταν φτάσει στο τέλος του εργασιακού του βίου. Μόνο έτσι οι εισφορές θα αποκτήσουν χαρακτήρα αποταμίευσης και θα έχουν αντίκρισμα στις μελλοντικές συντάξεις.
Τέλος, ο τρίτος πυλώνας θα είναι ιδιωτικός, προαιρετικός και με βάση το κεφαλαιοποιητικό σύστημα. Η συμπληρωματική ιδιωτική ασφάλιση ήδη υπάρχει στη χώρα ως δυνατότητα, όμως πλέον θα παρέχουμε ισχυρά φορολογικά κίνητρα σε όποιον επιθυμεί να έχει ένα επιπλέον προϊόν που θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες του.
Τις τελευταίες ημέρες έχει σημάνει «κόκκινος» συναγερμός για την έξαρση των προσφυγικών ροών στα νησιά. Ο Ερντογάν συνεχίζει τις προκλήσεις. Θα καταφέρετε να διαχειριστείτε το μεταναστευτικό;
Το ζήτημα του μεταναστευτικού και του προσφυγικού προβλήματος, είναι μια από τις μεγαλύτερες εθνικές προκλήσεις που η νέα κυβέρνηση καλείται να αντιμετωπίσει. Εγώ προσωπικά όπως είναι φυσικό είμαι ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένος πάνω στο συγκεκριμένο θέμα, καθώς στο νησί μου, τη Χίο, οι τοπικές κοινωνίες κλήθηκαν να σηκώσουν στους ώμους τους ένα βαρύ φορτίο, χωρίς την απαραίτητα στήριξη από την Πολιτεία.
Βάσει των τελευταίων δεδομένων, το μεγαλύτερο ποσοστό όσων εισέρχονται παρανόμως στη χώρα μας, αφορά σε οικονομικούς μετανάστες και όχι σε πρόσφυγες. Αυτό σημαίνει πως θα πρέπει να προβούμε άμεσα σε αλλαγή του νομοθετικού πλαισίου όσον αφορά στη διαδικασία χορήγησης ασύλου, προκειμένου οι διαδικασίες επαναπροώθησης να γίνουν πιο γρήγορες και η αποσυμφόρηση των νησιών πλέον να μπορεί να μπει σε ένα σταθερό ρυθμό.
Παράλληλα, η ισχυροποίηση της φύλαξης των θαλασσίων συνόρων της χώρας μας είναι κεφαλαιώδους σημασίας και προς την κατεύθυνση αυτή, είναι αναγκαίες τόσο η αύξηση των περιπολιών όσο και η ενίσχυση της παρουσίας της Frontex. Ήδη την τελευταία εβδομάδα γίνονται καθημερινά επιπλέον 23 περιπολίες στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου.
Διευκολύνεται έτσι η διαχείριση των ροών, ενώ στέλνουμε και ένα ηχηρό μήνυμα πως η χώρα μας έχει αυστηρά σύνορα τα οποία θα πρέπει να γίνονται σεβαστά από το σύνολο της διεθνούς κοινότητας. Δεν είναι ένα ξέφραγο αμπέλι στο οποίο δεν τηρείται κανένα εθνικό και διεθνές νομικό πλαίσιο.
Επιπλέον, η παραμονή όσων τελικά φτάνουν στη χώρα μας δεν μπορεί πλέον να γίνεται σε δομές- κολαστήρια που σε πολλές περιπτώσεις αποτελούν υγειονομικές βόμβες για την τοπική κοινωνία. Η εικόνα αυτή θα αλλάξει όχι μόνο για το νησί μας αλλά και για όλα τα ελληνικά νησιά, τα οποία βούλιαξαν από τις πρόχειρες δομές στις οποίες στοιβάζονταν ανθρώπινες ψυχές, όπως στη Μόρια με τα πρόσφατα τραγικά γεγονότα αλλά και στη ΒΙΑΛ, όπου σε άθλιες συνθήκες, προσπαθούν να επιβιώσουν ακόμα και μωρά παιδιά. Η προηγούμενη κυβέρνηση μάλιστα αυτή την κατάσταση την παρουσίαζε σαν μια ανθρωπιστική πράξη.
Με την κατασκευή των κλειστών προαναχωρησιακών κέντρων, για όσους παράνομα εισήλθαν στη χώρα και δεν δικαιούνται άσυλο, ή η αίτησή τους απορρίπτεται, θα μπει ένα τέλος στις καταστάσεις αυτές. Ωστόσο, σε κάθε περίπτωση βασική επιδίωξη είναι η ταχύτατη επαναπροώθηση όσων δεν δικαιούνται άσυλο, έχοντας θέσει σαν εθνικό στόχο, η αύξηση των επιστροφών να φτάσει τις 10.000 μέχρι το τέλος του 2020.
Επιπλέον μέτρα που προωθούνται βάσει των τελευταίων αποφάσεων του υπουργικού συμβουλίου, είναι η κατάρτιση λίστας «ασφαλούς χώρας», ώστε να επιστρέφονται αμέσως σε αυτή όσοι εισήλθαν παράνομα στην Ελλάδα αλλά και η συνέχιση της αποσυμφόρησης των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου με μεταφορά στην ενδοχώρα.
Στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης και συνεργασίας, θα πρέπει να γίνει κατανοητό πως δεν μπορούμε να μιλάμε για ένα εθνικό πρόβλημα αλλά για ένα ζήτημα ευρωπαϊκό. Ο Πρωθυπουργός ήδη ανέδειξε το θέμα στη 74η Σύνοδο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη και θα συνεχίσουμε με συνεχείς πρωτοβουλίες προς την κατεύθυνση της διεθνοποίησής του.
στο πλαίσιο αυτό, ο Πρωθυπουργός στις διεθνείς επαφές του, θέτει μετ’ επιτάσεως την ανάγκη ουσιαστικής κοινοτικής αλληλεγγύης και αποτελεσματικής εφαρμογής της Κοινής Δήλωσης Ε.Ε. –Τουρκίας.
Ας ελπίσουμε ότι και ο κ. Ερντογάν θα αποδείξει έμπρακτα ότι θα συμβάλει στην προσπάθεια να περιοριστούν οι ροές. Η Τουρκία δεν μπορεί να συνεχίσει να απειλεί και να εκβιάζει, χρησιμοποιώντας το προσφυγικό για να εξυπηρετήσει τα συμφέροντά της.
Υπόθεση Novartis. Κατά τη γνώμη σας πρόκειται για πολιτική σκευωρία ή πραγματικό σκάνδαλο;
Όλοι έχουν πειστεί ότι η υπόθεση Novartis όσον αφορά στα πολιτικά πρόσωπα, υπήρξε μια σκευωρία για να αναδειχθεί το δήθεν ηθικό πλεονέκτημα του ΣΥΡΙΖΑ. Δεν είναι τυχαίο ότι η προηγούμενη προανακριτική, της οποίας ήμουν μέλος, με ευθύνη της τότε κυβερνητικής πλειοψηφίας αποφάσισε να μην εξετάσει μάρτυρες και να μην διερευνήσει τα πραγματικά γεγονότα , προκειμένου να μην αποκαλυφθεί αυτή η σκευωρία. Δηλαδή, αφού σπίλωσαν πολιτικά πρόσωπα, αρνήθηκαν να εξετάσουν την ουσία της υπόθεσης, κατά παράβαση του Συντάγματος.
Εμείς δεν θα ακολουθήσουμε την πρακτική της στοχοποίησης των πολιτικών μας αντιπάλων. Θα κινηθούμε θεσμικά και δημοκρατικά, με στόχο, εκτός από την ανάδειξη της αλήθειας, την κάθαρση στον χώρο της Δικαιοσύνης και τη θωράκισή της από όσους προσπαθούν να τη χειραγωγήσουν.
Και σε αυτό το σημείο θέλω να τονίσω ότι η πρότασή μας για συγκρότηση Επιτροπής Προκαταρκτικής Εξέτασης στρέφεται προς τον Δημήτρη Παπαγγελόπουλο, ακριβώς γιατί οι καταγγελίες για σκευωρία, επιβεβαιώνονται στο πρόσωπό του από πολύ σημαντικές μαρτυρίες δύο εν ενεργεία εισαγγελέων που είχαν άμεση εμπλοκή στην υπόθεση. Επίσης, αν προκύψουν ασφαλείς ενδείξεις και για άλλα πρόσωπα, να είστε σίγουροι ότι θα ακολουθηθεί η προβλεπόμενη διαδικασία και η έρευνα μπορεί να επεκταθεί.
Ποιο είναι το προσωπικό σας στοίχημα, δεδομένου του κρίσιμου χαρτοφυλακίου που κατέχετε;
Αυτή η κυβέρνηση κινείται εξαρχής στοχοθετημένα και με συγκεκριμένο σχέδιο. Στο υπουργείο Εργασίας από την πρώτη στιγμή που αναλάβαμε τα καθήκοντά μας, ήταν ξεκάθαρη η αίσθηση ευθύνης απέναντι σε τόσους ανθρώπους που τα τελευταία χρόνια βίωσαν την ανασφάλεια για το συνταξιοδοτικό τους μέλλον.
Η ανατροπή αυτής της κατάστασης θα επέλθει μέσα από την πλήρη μετάβαση στο νέο ασφαλιστικό σύστημα τριών πυλώνων και ιδιαιτέρως η τεράστια αλλαγή που θα υπάρξει για τους νέους ασφαλισμένους από 01.01.2021, με την είσοδο της κεφαλαιοποίησης στο επικουρικό σύστημα ασφάλισης. Το ασφαλιστικό θωρακίζεται, μέσω της διασποράς του κινδύνου και ο ασφαλισμένος πλέον διασφαλίζει τα οικονομικά του οφέλη στον ατομικό του προσωπικό λογαριασμό.
Επιπλέον, για πρώτη φορά θα δημιουργηθούν στο ασφαλιστικό, κεφάλαια που θα επιστρέφουν στην οικονομία υπό μορφή επενδύσεων με σημαντικά πολλαπλασιαστικά οφέλη. Έτσι, σταδιακά το ασφαλιστικό θα μετατραπεί από «δημοσιονομικό βάρος» σε μοχλό ανάπτυξης, ενώ σημαντικό κομμάτι από αυτά θα τα χειρίζονται Έλληνες θεσμικοί επενδυτές. Αρκεί να λεχθεί πως τα κεφάλαια που επενδύονται σήμερα στην ελληνική οικονομία από το ασφαλιστικό είναι λιγότερο από 1% επί του συνολικού ΑΕΠ και μετά την πλήρη μετάβαση στο νέο σύστημα, υπολογίζεται πως θα ξεπερνούν τα 50 δις ευρώ.
Τέλος, ο εκσυγχρονισμός του ασφαλιστικού συστήματος μέσα από την ολοκληρωμένη ψηφιοποίηση του ασφαλιστικού βίου των πολιτών και την απλή αυτοματοποιημένη- μηχανοργάνωση των παγιωμένων χειρογραφικών διαδικασιών, θα επιφέρει ουσιαστική βελτίωση της αποδοτικότητας του συστήματος, ενώ θα μειώσει και το λειτουργικό κόστος.
Αυτό είναι το στοίχημά μας. Ένα ασφαλιστικό σύστημα ασφαλές, με πραγματικά οφέλη για τον ασφαλισμένο και την ελληνική οικονομία και με μια διοίκηση εξωστρεφή προς την κοινωνία, φιλική προς τον πολίτη, όπου άμεσα και επιτόπια θα διεκπεραιώνει πλέον την πλειονότητα των υποθέσεών του.
Διαβάστε το σχετικό δημοσίευμα παρακάτω:
Συνέντευξη του υφυπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων κ. Νότη Μηταράκη στο περιοδικό Crash by Notis Mitarachi on Scribd
